Το θέμα της τιμωρίας για αμέλεια που προκαλεί το θάνατο είναι κάτι το οποίο συχνά προκαλεί διχογνωμίες. Ένας οδηγός μπορεί να βγει από μια πάροδο χωρίς να ελέγξει καλά το δρόμο και να μην υπάρξουν συνέπειες. Η ίδια συμπεριφορά, εάν έρχεται από απέναντι ένας νεαρός με μοτοσικλέτα, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο…
Πρόσφατα εντυπωσιάστηκα από τη στάση μιας μητέρας της οποίας η 27χρονη κόρη κόντεψε να πεθάνει και έμεινε με σοβαρούς μόνιμους τραυματισμούς από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα στη Λευκωσία όπου κτυπήθηκε ενώ ήταν πεζή από ένα 19χρονο εναντίον του οποίου διεκδικεί δικαστικώς αποζημιώσεις.
Ο νεαρός δεν βρήκε το καν το κουράγιο να επισκεφθεί την 27χρονη στο Νοσοκομείο αφού, σύμφωνα με τους συγγενείς του, έπαθε νευρικό κλονισμό μετά το ατύχημα.
Η μητέρα είπε: «Όσο άσχημο και αν ήταν για μένα, είμαι σίγουρη ότι η ημέρα του δυστυχήματος πρέπει να ήταν χειρότερη γι’ αυτόν. Δεν νοιώθω καμία έχθρα προς αυτόν και είμαι σίγουρη ότι υποφέρει για το κακό που προκάλεσε. Θα ήταν κρίμα να πάει φυλακή.»
Η στάση της είναι πραγματικά εκπληκτική. Αντιλαμβάνεται ότι δεν υπήρξε πρόθεση εκ μέρους του αδικοπραγήσαντος νεαρού οδηγού και ότι ήταν μια κακή στιγμή. Η στάση της έρχεται σε αντίθεση με άλλους γονείς ή συγγενείς που απαιτούν την τιμωρία αυτού που στέρησε τη ζωή του δικού τους ανθρώπου, έστω και εάν το δυστύχημα συνέβηκε από αμέλεια και όχι εκ προθέσεως. Αυτή διχογνωμία ταλανίζει Δικαστές και Νομοθέτες
Το θέμα της τιμωρίας για αμέλεια που προκαλεί το θάνατο είναι κάτι το οποίο συχνά προκαλεί διχογνωμίες. Ένας οδηγός μπορεί να βγει από μια πάροδο χωρίς να ελέγξει καλά το δρόμο και να μην υπάρξουν συνέπειες. Η ίδια συμπεριφορά, εάν έρχεται από απέναντι ένας νεαρός με μοτοσικλέτα, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Η συμπεριφορά είναι η ίδια. Η διαφορά έγκειται στις συνέπειες της συμπεριφοράς.
Το Άρθρο 210 του Ποινικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε προνοεί τα ακόλουθα: « Όποιος, λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης, ή επικίνδυνης πράξης ή συμπεριφοράς, που δεν ανάγεται σε υπαίτια αμέλεια, χωρίς πρόθεση επιφέρει το θάνατο άλλου προσώπου, είναι ένοχος αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι τεσσάρων χρόνων ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες πεντακόσιες λίρες.»
Η σοβαρότητα που προσδίδεται στο αδίκημα από το Νομοθέτη, προσδιορίζεται από το ανώτατο όριο ποινής, στην προκειμένη περίπτωση τέσσερα χρόνια φυλάκιση. Κάποιος θα έλεγε ότι ένας οδηγός που βγήκε βιαστικά από την πάροδο νομίζοντας ότι έλεγξε το δρόμο αλλά χωρίς στην πραγματικότητα να τον έχει ελέγξει δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζει ενδεχόμενη φυλάκιση για τέσσερα χρόνια. Τι γίνεται όμως όταν αυτή η συμπεριφορά προκαλέσει το θάνατο και δυστυχία σε μια οικογένεια;
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέγιστη περίοδος φυλάκισης που μπορεί να επιβληθεί, αυτή δηλαδή των τεσσάρων χρόνων, αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια με τον τροποποιητικό Νόμο 181(Ι)/00. Πριν την εν λόγω τροποποίηση η μέγιστη ποινή φυλάκισης ήταν δύο χρόνια. Η τροποποίηση αυτή είναι ενδεικτική της σοβαρότητας που προσδίδει ο νομοθέτης στο αδίκημα, αλλά και της επιτακτικής ανάγκης για αποτροπή ενόψει των πολλών θανατηφόρων τροχαίων δυστυχημάτων που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο στην Κύπρο.
Η δε στάση του δικαστηρίου μας στην Κύπρο θα έλεγα ότι είναι σταθερή: στις περιπτώσεις που το ατύχημα οφείλεται σε στιγμιαία αβλεψία ή απροσεξία και ο κατηγορούμενος έχει καλό ποινικό μητρώο, η ποινή πρέπει να περιορίζεται σε χρηματική και στέρηση της άδειας οδηγού, η έκταση της οποίας θα πρέπει να είναι ανάλογη με τις ειδικές συνθήκες της κάθε υπόθεσης, εκτός αν υπάρχουν ειδικοί λόγοι για να μην επιβληθεί στέρηση της άδειας.
Σε περιπτώσεις όμως που το θανατηφόρο ατύχημα προξενείται από εγωιστική παραγνώριση της ασφάλειας των άλλων προσώπων ή πεζών ή από επικίνδυνη ή απερίσκεπτη οδήγηση του κατηγορούμενου ενδείκνυται η επιβολή ποινής φυλάκισης και στέρησης της άδειας οδηγού.
Πιστεύω ότι η στάση του Δικαστηρίου μας είναι ορθή. Υπάρχουν πάντοτε διαβαθμίσεις σοβαρότητας και μομφής του αδικοπραγήσαντος προς την οποία θα πρέπει να συναρτάται και η επιδιωκόμενη αποτρεπτικότητα της ποινής. Από την άλλη, συμφωνώ και με την αύξηση της μέγιστης ποινής φυλάκισης εις την οποία προέβηκε η βουλή μας. Το πλέον σημαντικό σε αυτό τον τομέα είναι η πρόληψη και, σίγουρα, η αποτρεπτικότητα της ποινής είναι ένας από τους παράγοντες, πέραν από τη σωστή ενημέρωση, που επενεργεί έστω και έμμεσα προληπτικά.
Ακόμα και μια στιγμιαία αβλεψία ή απροσεξία μπορεί να οδηγήσει στο χαμό μιας ζωής και σίγουρα μπορεί να επηρεάσει και τη ζωή πολλών άλλων.