Greek (Greece)

Σοκ και δέος προκάλεσε η είδηση για τον 56χρονο  γυναικολόγο που κακοποιούσε σεξουαλικά τις ασθενείς του. Δεκάδες ήταν τα τηλέφωνα στους αστυνομικούς σταθμούς από πελάτισσες του 56χρονου που αναζητούσαν εναγωνίως περισσότερες πληροφορίες. Μετά από τα διατάγματα κράτησης που εξεδόθησαν εναντίον του 56χρονου γυναικολόγου ο ίδιος αντιμετωπίζει σήμερα μερικές από τις σοβαρότερες κατηγορίες του Ποινικού Κώδικα.

Τι γίνεται όμως με τα θύματα; Πέραν του αισθήματος της δικαίωσης που θα επέφερε μια ενδεχόμενη τιμωρία του παραβάτη, έχουν δικαίωμα σε αποζημιώσεις;

Στην Κύπρο η ιατρική ευθύνη μπορεί να πάρει, μεταξύ άλλων, τη μορφή της ποινικής ευθύνης και της αστικής ευθύνης  η οποία μπορεί να συνιστά είτε το αστικό αδίκημα της Επίθεσης ή αυτό της Αμέλειας. Από την μια, οι ποινικές διώξεις αφορούν την πολιτεία και στοχεύουν στην τιμωρία του παραβάτη, και, από την άλλη, η επιδίωξη πολιτικής αγωγής για αστικό αδίκημα προωθείται από το θύμα και στοχεύει στην αποκατάστασή του.

Ο περί των Δικαιωμάτων των Ασθενών Νόμος του 2005 επιβάλλει καθήκον στους ιατρούς για την ιατρική πληροφόρηση του ασθενούς πριν την παροχή ιατρικής φροντίδας έτσι ώστε να μπορεί να δώσει, ενήμερος πλέον για τις πιθανές συνέπειες της προτεινόμενης θεραπείας, τη συγκατάθεσή του.

Στο νομικό επίπεδο η δυσκολία έγκειται στον καθορισμό του εύρους της πληροφόρησης που θα πρέπει να δοθεί στον ασθενή, προκειμένου να είναι κατάλληλα και επαρκώς πληροφορημένος για να δώσει τέτοια συγκατάθεση.

Εάν ο ασθενής δεν πληροφορήθηκε καθόλου για τη φύση της ιατρικής επέμβασης που έλαβε, τότε το αποτέλεσμα είναι ότι δεν δόθηκε συγκατάθεση για την επέμβαση και ως εκ τούτου ο ασθενής αποκτά αγώγιμο δικαίωμα εναντίον του ιατρού για το αστικό αδίκημα της επίθεσης. Τέτοιες περιπτώσεις είναι σπάνιες.
Πιο συχνά, κάποιος ασθενής παραπονείται ότι δεν πληροφορήθηκε επαρκώς. Σε τέτοιες περιπτώσεις το αγώγιμο δικαίωμά του εναντίον του ιατρού είναι για παράβαση καθήκοντος επιμέλειας που όφειλε ο ιατρός σε αυτόν.

Το θέμα του εύρους της πληροφόρησης που θα πρέπει εκ των προτέρων να δοθεί από τον ιατρό στον ασθενή εξετάστηκε στην Αγγλική υπόθεση Bolam: ένας ιατρός δεν είναι ένοχος αμέλειας αν ενεργεί σύμφωνα με μια τακτική που είναι αποδεκτή ως ορθή από ένα υπεύθυνο σώμα εξειδικευμένων ιατρικών λειτουργών. Από την άλλη, υπάρχει και η αρχή ότι ένας ιατρός θα πρέπει να δώσει τόση πληροφόρηση στον ασθενή του όση θα ανέμενε ο μέσος λογικός άνθρωπος, που θα βρισκόταν στη θέση του ασθενούς.

Στην παρούσα περίπτωση βεβαίως, εάν οι κατηγορίες ευσταθούν, όχι μόνο δεν δόθηκε καμία πληροφόρηση, αλλά και η επέμβαση του ιατρού στις ασθενείς του δεν ήταν καν ιατρική και έτσι ο ιατρός είναι υπόλογος για το αστικό αδίκημα της επίθεσης το οποίο κωδικοποιείται στο άρθρο 26 του Περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148, όπως τροποποιήθηκε.

Τα θύματα επίθεσης μπορούν ν’ αξιώσουν δικαστικώς γενικές και ειδικές αποζημιώσεις για το κακό που τους επεσυνέβη και, επιπρόσθετα, τιμωρητικές ή παραδειγματικές αποζημιώσεις εναντίον του αδικοπραγούντα. Τέτοιες αποζημιώσεις επιδικάζονται από το Δικαστήριο όταν κριθεί ότι η συμπεριφορά του παραβάτη είναι τόσο μεμπτή και κατακριτέα που να αξίζει τιμωρίας από αστικό Δικαστήριο.
Το Κυπριακό Νομικό Σύστημα παρέχει λοιπόν το υπόβαθρο για ν’ αποδοθεί δικαιοσύνη στο μέτρο του δυνατού και για ν’ αποφευχθούν στο μέλλον τέτοια περιστατικά. Ας ελπίσουμε ότι η συγκεκριμένη περίπτωση θα πάρει το δρόμο της δικαιοσύνης έτσι ώστε οι υπαίτιοι να τιμωρηθούν και τα θύματα να αποκατασταθούν, όπως αρμόζει.